Spoelwormen (parascaris equorum) bij paarden hebben een aantal kenmerken die er voor zorgen dat deze parasieten een gevaarlijke bedreiging kunnen vormen voor paarden;
- Spoelwormen zijn zeer vruchtbaar ( ze produceren tot wel 200.000 eitjes per dag)
- Spoelwormeitjes zijn zeer goed beschermd tegen weersinvloeden en zelfs chemische stoffen
- Spoelwormeitjes kunnen tot wel 10 jaar besmettelijk blijven (en op het land blijven liggen)
- Ook op stal kunnen spoelwormen voor (her)besmettingen zorgen
- Ze zijn wit/gelig van kleur.
Spoelwormen kunnen erg lang worden, tot wel 25/30cm voor de mannetjes en 40/50cm voor de vrouwtjes.
Levenscyclus van de spoelworm
- Paarden nemen tijdens het grazen eitjes van de spoelworm op
- Deze eitjes kunnen larven bevatten in verschillende stadia (L1 tot L3)
- De eitjes met L3 larven zijn besmettelijk voor het paard
- Nadat het paard tijdens het grazen de eitjes met L3 larven heeft opgenomen, komen deze uit
- De Larve trekt door het lichaam van het paard en komt via de lever in de longen terecht
- In de longen ontwikkeld de larve zich tot L4 en komt in de luchtpijp terecht
- Het paard hoest de L4 larve op en slikt deze door, waardoor hij in het spijsverteringskanaal terecht komt
- De L4 larve ontwikkelt zich in de dunne darm tot volwassen worm en legt daar eitjes
- De volwassen worm kan tot wel 2 jaar overleven in de darmen
- De eitjes komen met de mest weer op het weiland terecht en ontwikkelen zich van eitjes met L1, tot L2 en L3 en worden weer opgenomen door het paard
- De periode tussen het opnemen van een besmettelijk spoelwormei (L3) en de ontwikkeling tot ei-producerende volwassen spoelworm, duurt tussen de 10-16 weken (pre-patente periode)
Ziektebeeld
Spoelworminfecties worden het meeste gezien bij erg jonge paarden (veulen-jaarling). De larven die door de longen trekken, kunnen symptomen geven als longontsteking, hoesten, uitvloeiïng uit de neus, of versnelde ademhaling.
Ook kunnen meer algemene symptomen zichtbaar zijn, zoals verminderde eetlust, diarree of lusteloosheid. Volwassen wormen in de darmen kunnen symptomen veroorzaken als vermagering en lusteloosheid. In ernstige gevallen kan ook verstopping / koliek optreden. Ook na ontwormen bestaat het risico op verstopping / koliek, doordat de dode spoelwormen een verstopping in de darmen veroorzaken.
Spoelworm en mestonderzoek
Spoelwormeitjes kunnen op betrouwbare wijze worden vastgesteld met behulp van mestonderzoek (McMaster methode). Het is wel goed om te realiseren dat wanneer zich symptomen voordoen als longontsteking, hoesten, uitvloeiïng uit de neus, of versnelde ademhaling, er bij het mestonderzoek zeer waarschijnlijk geen wormeitjes worden aangetroffen, omdat de symptomen zeer waarschijnlijk worden veroorzaakt door larven die zich nog niet hebben ontwikkeld tot ei-leggende wormen.
Preventieve maatregelen
Er kan vanuit worden gegaan dat een veulen de eerste besmetting op het weiland oploopt, als het in het voorjaar naar buiten gaat. Die besmetting is dan afkomstig van spoelwormeitjes die daar het vorige seizoen op de weide terecht zijn gekomen. Doordat het ongeveer 10 tot 16 weken duurt voordat de spoelworm zich in het veulen heeft ontwikkeld tot volwassen ei-leggende worm, kunnen er dus rond hoog-zomer eitjes in de mest aangetroffen worden. De eitjes die in deze periode weer op het land terecht komen, zullen in het volgende voorjaar waarschijnlijk pas weer besmettelijk zijn. Daarom is het aan te raden om ieder jaar de nieuwe veulens op een andere weide te zetten dan het jaar ervoor, om zo besmetting zoveel mogelijk te voorkomen. Van de spoelworm is ook bekend dat infectie via de stal plaats kan vinden. Goede stalhygiëne is daarom zeer belangrijk. Hieronder een overzicht met preventieve maatregelen. Klik er op voor meer informatie.
